Κάρλα
Η ανάπτυξη απειλεί και πάλι τη λίμνη
Ο αναγεννημένος υγρότοπος του Θεσσαλικού κάμπου μετατρέπεται σε παράδεισο, αλλά απειλείται ξανά από ανθρώπινες παρεμβάσεις Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2010 -ΤΟ ΒΗΜΑ
Η Φύση ξύπνησε και πάλι στη λίμνη Κάρλα. Ο πλημμύρισμα του ταμιευτήρα που ξεκίνησε το 2009 επανέφερε την άγρια ζωή στην περιοχή, αλλά και τη ζωντάνια στους κατοίκους των παραλίμνιων χωριών που είχαν μαραζώσει. Πλέον ελπίζουν σε μια ήπια ανάπτυξη, η οποία δεν θα διαταράσσει το περιβάλλον που διαμορφώνεται. Σπάνια είδη πτηνών φαίνεται ότι θυμήθηκαν τον πανάρχαιο προορισμό τους και συγκεντρώνονται κατά χιλιάδες στα νερά της Βοϊβηίδας- όπως ονομαζόταν η λίμνη στην αρχαιότητα. Τα έργα Τα έργα για την αποκατάσταση της Κάρλας ξεκίνησαν το 1999, οπότε ολοκληρώθηκαν οι μελέτες και βρέθηκαν- από ευρωπαϊκές πιστώσεις- οι πόροι για την υλοποίηση του έργου. Πόροι για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και όχι τη δημιουργία έργων αντιπλημμυρικής προστασίας ή ταμιευτήρων άρδευσης. «Το έργομε τη γνωστή ελληνική αμετροέπεια βαφτίστηκε “το μεγαλύτερο έργο αποκατάστασης υγροτόπου στην Ευρώπη”, με κόστος που φτάνει τα 246 εκατομμύρια ευρώ. Μόνο που το έργο, παρά τα όσα ενδιαφέροντα αναφέρονται στην τεκμηρίωση της σκοπιμότητάς του στα σχετικά τεχνικά δελτία, κάθε άλλο παρά ως τέτοιο σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε» λέει ο επιστημονικός διευθυντής της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κ. Τ. Δημαλέξης . Οπως επισημαίνει, φτιάχτηκε ένας ταμιευτήρας χρήσιμος για την αντιπλημμυρική προστασία και την άρδευση της ευρύτερης περιοχής, με ελάχιστες όμως προβλέψεις σχετικά με τη διατήρηση και ενίσχυση των υγροτοπικών λειτουργιών και κυρίως για τη στήριξη της βιοποικιλότητας. «Για μία ακόμη φορά λοιπόν “κοροϊδέψαμε” την κοινοτική γραφειοκρατία υποσχόμενοι έναν οικολογικό παράδεισο, για να πάρουμε τα χρήματα και να κάνουμε ένα ακόμη αναπτυξιακό έργο. Ωστόσο να που η φύση ξύπνησε, δήλωσε παρούσα και κατάφερε να μας δείξει ότι παρά τους λανθασμένους σχεδιασμούς, η μνήμη της Κάρλας είναι εδώ και απεγνωσμένα παλεύει για να ξαναφέρει πουλιά και υγροτοπικά οικοσυστήματα στον χώρο, που δικαιωματικά τους ανήκει» τονίζει ο κ. Δημαλέξης. Οι κίνδυνοι Αραγε μια νέα Κερκίνη γεννάται από τις στάχτες της Κάρλας σε πείσμα των σχεδίων για ανάπτυξη; Ισως ναι, πιθανότατα όμως όχι. Και αυτό γιατί αν συνεχιστεί το πλημμύρισμα του ταμιευτήρα με το σχέδιο που αρχικά είχε προβλεφθεί και δεν εκπονηθεί άμεσα Σχέδιο Διαχείρισης Λειτουργίας και Αποκατάστασης της υγροτοπικής περιοχής, τότε σύντομα- όταν η στάθμη του νερού ανέβει ακόμη 2-3 μέτρα - ο οικολογικός παράδεισος θα καταστραφεί για δεύτερη φορά. «Στην περίπτωση που η στάθμη του νερού ανέβει σε υψηλά επίπεδα, δεν θα μπορεί να φιλοξενεί είδη πανίδας και χλωρίδας» αναφέρει η συντονίστρια δράσεων διατήρησης της Ορνιθολογικής Εταιρείας κυρία Ρούλα Τρίγκου. Οπως εξηγεί, ένας βαθύς ταμιευτήρας δεν έχει σχεδόν καμία αξία για τη φύση, ιδίως αν συνοδευτεί με πρόσθετα έργα που σχετίζονται με την «ανάπτυξη» του παράπλευρου εναπομείναντος εποχικού υγροτόπου, μέσω της δημιουργίας κωπηλατοδρομίου για τους Μεσογειακούς Αγώνες του 2013. Μια παρέμβαση η οποία, αν γίνει, θα καταστρέψει χιλιάδες στρέμματα πολύτιμου φυσικού βιοτόπου. Ηιστορία Η λίμνη Κάρλα υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους υγρότοπους της Ευρώπης, με έκταση αυξομειούμενη ανάλογα με τις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες του Πηνειού, από 45.000 ως και 185.000 στρέμματα. Αυτά ως τις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν ολοκληρώθηκαν τα έργα αποξήρανσής της. Τα τελευταία χρόνια πριν από την αποστράγγιση είχαν καταμετρηθεί εκεί περισσότερα από 430.000 υδρόβια πουλιά- ήταν ο δεύτερος υγρότοπος μετά το Δέλτα του Δούναβη-, ο μεγαλύτερος αριθμός πουλιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Στον υγρότοπο ζούσαν τουλάχιστον 1.000 οικογένειες άμεσα εξαρτώμενες από το ψάρεμα, το κυνήγι και την καλαμοπλεκτική, η ζωή των οποίων έχει αποτυπωθεί στις φωτογραφίες του Τάκη Τλούπα. Μάλιστα το τοπίο της περιοχής έχει αποτελέσει το σκηνικό ελληνικών ταινιών που ζωντάνεψαν την εποχή των τσιφλικάδων της Θεσσαλίας και αποτέλεσαν την ελληνική εκδοχή των «σπαγγέτι γουέστερν». Η αποξήρανσή της σήμανε κυριολεκτικά το τέλος μιας εποχής για τη Θεσσαλία. Η εντατικοποίηση της γεωργίας οδήγησε σε αύξηση των αναγκών για αρδευτικό νερό. Ετσι αυξήθηκαν οι γεωτρήσεις στην ευρύτερη περιοχή, οι οποίες με τη σειρά τους επηρέασαν άμεσα τον υπόγειο υδροφορέα που υποβιβάστηκε και έγινε ευάλωτος στην υφαλμύρωση. Οι αλλαγές αυτές είχαν κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις, με συνέπεια να υπάρξει αίτημα από την τοπική κοινωνία για μερική επαναδημιουργία του υγρότοπου
Ο αναγεννημένος υγρότοπος του Θεσσαλικού κάμπου μετατρέπεται σε παράδεισο, αλλά απειλείται ξανά από ανθρώπινες παρεμβάσεις Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2010 -ΤΟ ΒΗΜΑ
Η Φύση ξύπνησε και πάλι στη λίμνη Κάρλα. Ο πλημμύρισμα του ταμιευτήρα που ξεκίνησε το 2009 επανέφερε την άγρια ζωή στην περιοχή, αλλά και τη ζωντάνια στους κατοίκους των παραλίμνιων χωριών που είχαν μαραζώσει. Πλέον ελπίζουν σε μια ήπια ανάπτυξη, η οποία δεν θα διαταράσσει το περιβάλλον που διαμορφώνεται. Σπάνια είδη πτηνών φαίνεται ότι θυμήθηκαν τον πανάρχαιο προορισμό τους και συγκεντρώνονται κατά χιλιάδες στα νερά της Βοϊβηίδας- όπως ονομαζόταν η λίμνη στην αρχαιότητα. Τα έργα Τα έργα για την αποκατάσταση της Κάρλας ξεκίνησαν το 1999, οπότε ολοκληρώθηκαν οι μελέτες και βρέθηκαν- από ευρωπαϊκές πιστώσεις- οι πόροι για την υλοποίηση του έργου. Πόροι για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και όχι τη δημιουργία έργων αντιπλημμυρικής προστασίας ή ταμιευτήρων άρδευσης. «Το έργομε τη γνωστή ελληνική αμετροέπεια βαφτίστηκε “το μεγαλύτερο έργο αποκατάστασης υγροτόπου στην Ευρώπη”, με κόστος που φτάνει τα 246 εκατομμύρια ευρώ. Μόνο που το έργο, παρά τα όσα ενδιαφέροντα αναφέρονται στην τεκμηρίωση της σκοπιμότητάς του στα σχετικά τεχνικά δελτία, κάθε άλλο παρά ως τέτοιο σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε» λέει ο επιστημονικός διευθυντής της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κ. Τ. Δημαλέξης . Οπως επισημαίνει, φτιάχτηκε ένας ταμιευτήρας χρήσιμος για την αντιπλημμυρική προστασία και την άρδευση της ευρύτερης περιοχής, με ελάχιστες όμως προβλέψεις σχετικά με τη διατήρηση και ενίσχυση των υγροτοπικών λειτουργιών και κυρίως για τη στήριξη της βιοποικιλότητας. «Για μία ακόμη φορά λοιπόν “κοροϊδέψαμε” την κοινοτική γραφειοκρατία υποσχόμενοι έναν οικολογικό παράδεισο, για να πάρουμε τα χρήματα και να κάνουμε ένα ακόμη αναπτυξιακό έργο. Ωστόσο να που η φύση ξύπνησε, δήλωσε παρούσα και κατάφερε να μας δείξει ότι παρά τους λανθασμένους σχεδιασμούς, η μνήμη της Κάρλας είναι εδώ και απεγνωσμένα παλεύει για να ξαναφέρει πουλιά και υγροτοπικά οικοσυστήματα στον χώρο, που δικαιωματικά τους ανήκει» τονίζει ο κ. Δημαλέξης. Οι κίνδυνοι Αραγε μια νέα Κερκίνη γεννάται από τις στάχτες της Κάρλας σε πείσμα των σχεδίων για ανάπτυξη; Ισως ναι, πιθανότατα όμως όχι. Και αυτό γιατί αν συνεχιστεί το πλημμύρισμα του ταμιευτήρα με το σχέδιο που αρχικά είχε προβλεφθεί και δεν εκπονηθεί άμεσα Σχέδιο Διαχείρισης Λειτουργίας και Αποκατάστασης της υγροτοπικής περιοχής, τότε σύντομα- όταν η στάθμη του νερού ανέβει ακόμη 2-3 μέτρα - ο οικολογικός παράδεισος θα καταστραφεί για δεύτερη φορά. «Στην περίπτωση που η στάθμη του νερού ανέβει σε υψηλά επίπεδα, δεν θα μπορεί να φιλοξενεί είδη πανίδας και χλωρίδας» αναφέρει η συντονίστρια δράσεων διατήρησης της Ορνιθολογικής Εταιρείας κυρία Ρούλα Τρίγκου. Οπως εξηγεί, ένας βαθύς ταμιευτήρας δεν έχει σχεδόν καμία αξία για τη φύση, ιδίως αν συνοδευτεί με πρόσθετα έργα που σχετίζονται με την «ανάπτυξη» του παράπλευρου εναπομείναντος εποχικού υγροτόπου, μέσω της δημιουργίας κωπηλατοδρομίου για τους Μεσογειακούς Αγώνες του 2013. Μια παρέμβαση η οποία, αν γίνει, θα καταστρέψει χιλιάδες στρέμματα πολύτιμου φυσικού βιοτόπου. Ηιστορία Η λίμνη Κάρλα υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους υγρότοπους της Ευρώπης, με έκταση αυξομειούμενη ανάλογα με τις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες του Πηνειού, από 45.000 ως και 185.000 στρέμματα. Αυτά ως τις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν ολοκληρώθηκαν τα έργα αποξήρανσής της. Τα τελευταία χρόνια πριν από την αποστράγγιση είχαν καταμετρηθεί εκεί περισσότερα από 430.000 υδρόβια πουλιά- ήταν ο δεύτερος υγρότοπος μετά το Δέλτα του Δούναβη-, ο μεγαλύτερος αριθμός πουλιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Στον υγρότοπο ζούσαν τουλάχιστον 1.000 οικογένειες άμεσα εξαρτώμενες από το ψάρεμα, το κυνήγι και την καλαμοπλεκτική, η ζωή των οποίων έχει αποτυπωθεί στις φωτογραφίες του Τάκη Τλούπα. Μάλιστα το τοπίο της περιοχής έχει αποτελέσει το σκηνικό ελληνικών ταινιών που ζωντάνεψαν την εποχή των τσιφλικάδων της Θεσσαλίας και αποτέλεσαν την ελληνική εκδοχή των «σπαγγέτι γουέστερν». Η αποξήρανσή της σήμανε κυριολεκτικά το τέλος μιας εποχής για τη Θεσσαλία. Η εντατικοποίηση της γεωργίας οδήγησε σε αύξηση των αναγκών για αρδευτικό νερό. Ετσι αυξήθηκαν οι γεωτρήσεις στην ευρύτερη περιοχή, οι οποίες με τη σειρά τους επηρέασαν άμεσα τον υπόγειο υδροφορέα που υποβιβάστηκε και έγινε ευάλωτος στην υφαλμύρωση. Οι αλλαγές αυτές είχαν κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις, με συνέπεια να υπάρξει αίτημα από την τοπική κοινωνία για μερική επαναδημιουργία του υγρότοπου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου